ما هم‌اکنون در جهانی زندگی میکنیم که توسط آمار و اطلاعات درباره هر چیز و هر کسی احاطه شده است. بنابراین در این جهان تکنولوژی کاربرد نمودارها در داشبورد بسیار اهمیت دارد. به عبارت دیگرT اینفوگرافیک‌ها، جدول‌ها و نمودارها تقریباً در هر جنبه‌ای از زندگی روزمره ما نقش موثری دارند.
از تعداد میوه‌ها و سبزیجاتی که ما باید هر روز مصرف کنیم که قسمتی از رژیم غذایی و میزان کالری مصرفی ما می‌شود گرفته، تا سیاستمدارانی که برای مقابله با استدلال‌های یکدیگر، مقایسه عملکرد قهرمانی‌های ورزشی گذشته و حال و همچنین رسیدن به قدرت و عظمت خود، مجموعه ای بی‌پایان از نمودارها و آمارها را روی میز می‌گذارند.
نمودارها ابزارهای قدرتمند و همچنین متقاعد کننده و تأثیرگذاری هستند. به همین دلیل بررسی کاربرد انواع نمودارها در داشبورد میتواند در عملکرد تیمی و سازمانی نقش به سزایی داشته باشد.
در تاریخچه نمودارها گفته شده که ما نمودار میله‌ای و بعداً نمودار خط و سطح و دایره را مدیون تجسم ساده نمودار واردات و صادرات توسط ویلیام پلی فایر هستیم. این نمودار، توسط او و به شکل زیر برای ساده کردن مفهوم و اطلاعات واردات و صادرات کشورها کشیده شد:
همانطوز که می‌دانید، امروزه ما ده‌ها نوع نمودار شناخته شده با کاربردهای مختلف داریم. با این حال، استفاده از نمودارهایی که مجموعه داده‌های پیچیده‌‌تری را بگیرند و در نهایت تصویر معنادارتری را ارائه بدهند بیشتر مورد استقبال افراد قرار می‌گیرد.
کاربرد انواع نمودارها در داشبورد تا حد زیادی به مقدار داده قابل دسترسی و همچنین وجود راه‌های ارتباطی مانند تلویزیون، اینترنت و رسانه‌های اجتماعی برای توزیع این اطلاعات برمی‌گردد.
داشبورد تجاری یا KPI چیست؟
داشبورد کسب و کار یا داشبورد تجاری، که گاهی اوقات به عنوان داشبورد KPI هم شناخته می‌شود، یک ابزار مدیریت داده و ارتباطات اطلاعاتی است. این ابزار به طور خاص برای ردیابی اقدامات، معیارها و شاخص‌های عملکرد کلیدی KPI طراحی شده است.
این داشبوردها حاوی انواع ابزار کمکی برای تجسم نمودارها و جدول‌ها با هدف نمایش داده‌ها در قالب ساده و قابل فهم هستند.
داشبوردها از کجا آمده‌اند؟
اگرچه ما نمی‌توانیم به طور قطعی مدال ساخت داشبوردها را به مخترع داشبورد داده مرتبط بدانیم، اما به راحتی می‌توان تصور کرد که ساخت داشبورد، با پیشرفت ریشه‌های آن در دهه 70 همراه بوده است.
به عبارتی همانطور که تولید داده ها به صورت خودکار انجام می‌شود و حجم داده های بعدی به طور گسترده‌ای افزایش می‌یایند، نیاز به یک رویکرد قابل کنترل‌تر برای داده های تجاری باعث شده تا روند ایجاد داشبوردی با عنوان داشبورد داده‌ها تسریع یابد.
به علاوه شرایط بالا، مفاهیمی مانند شاخص های عملکرد کلیدی KPI و کارت‌های امتیازی متوازن Balanced scorecards که عمدتاً به تجسم داده ها در یک گزارش واحد متکی بودند، باعث شدند تا سرانجام داشبورد داده به عنوان ابزاری برای گزارش عملکرد مورد قبول واقع شود.
نحوه عمکلرد داشبورد و نمودارها در پایش بیزنس
امروزه پیشرفت‌هایی که در جمع‌آوری داده ها، ذخیره‌سازی، سرعت شبکه و رسانه‌های اجتماعی اتفاق افتاده باعث شده که ما شاهد افزایش سرعت حجم و پیچیدگی داده ها و همچنین وجود نمودارها در همه مشاغل حتی مشاغل کوچک باشیم.
تکثیر فناوری‌ها باعث شده که مدل‌های بزرگ و سازمانی جای خودشان را به مدل‌های کم هزینه بدهند. این مدل‌های کم‌هزینه به مشاغل امکان این را میدهند تا بتوانند عملکرد بسیار دقیق‌تری در کار خود داشته باشند.
در حال حاضر توانایی یک شرکت برای استفاده از نمودارها و شناخت کاربرد نمودارها در داشبورد شامل این می‌شود که فلان نمودار چه‌قدر میتواند موفقیت‌های یک شرکت را در چشم مخاطبان آن زنده کند.
بنابراین استفاده از نمودارها برای شرکت‌های مختلف از حالت پیشنهاد خارج شده و به یک دستور و لازمه تبدیل شده است.چرا؟
مزایای کاربرد انواع نمودارها در داشبورد برای شما و شرکت شما به شرح زیر هستن:
- به اشتراک‌گذاری عملکرد با همکاران و مشتریان و سپس برقراری ارتباط فوری بدون این که منتظر جلسات و گزارش‌های پایان ماه باشید.
- جمع‌آوری همه داده ها در یک مکان باعث صرفه جویی در وقت شما برای جمع‌آوری گزارش‌ها می‌شود.
- تجزیه و تحلیل سریع با استفاده از نمودارها میتواند روندهای منفی نیازمند به اصلاح را قبل از این که به مشکلات اساسی تبدیل شوند، مشخص و کنترل کند.
- فراهم کردن یک نقطه تمرکز و هدف را برای همه افراد تجارت، تا روی یک هدف استراتژیک واحد تمرکز داشته باشند.
پیشرفت در انواع نمودارهای داشبورد
از آن جایی که وجود داشبوردهای تجاری برای سازمان‌ها و شرکت‌ها امری ضروری شده است، تعداد و انواع نمودارهای موجود و نیز کاربرد انواع نمودارها در داشبورد هم به موازات این احراز اهمیت بیشتر مورد توجه قرار میگیرند و مهمتر می‌شوند.
این پیشرفت‌ها همچنین ناظر به ظهور نمودارهای متناسب با نیازهای خاص است. حتی نمودارهایی که توسط فروشندگان مختلف داشبورد، به عنوان یک پیشنهاد فروش منحصر به فرد فروخته می‌شوند هم در این گروه قرار میگیرند.
کاری که بیشتر نمودارها هنوز هم انجام میدهند، بر اساس اصول پایه ساده‌سازی داده ها برای مصرف انبوه است. با این حال، برخی دیگر از نمودارها این عملکرد پایه را با استفاده از نمایش معیارهای ثانویه، مثلا آستانه، توسعه داده‌اند.
به عنوان مثال، یک نمودار میله‌ای که مقدار برق مصرفی را در مقابل مقدار تغذیه شده آن در شبکه نشان می دهد، می‌تواندهر میله را با توجه به پارامترهای عملکردی با رنگهای مختلف (قرمز – آبی – سبز) مشخص کند. با این کار، نمودار میتواند به مصرف کننده مقادیر هر عملکرد و همینطور فراتر رفتن این مقادیر از حدی مشخص را نشان می‌دهد.
از کدام نمودار کی استفاده کنیم؟
با وجود انواع مختلف نمودارها، کاربرد انواع نمودارها در داشبورد و همچنین سناریوهای تجاری زیادی که نمودارها باید برای آنها مورد استفاده قرار گیرند متفاوت خواهند بود. دانستن این که چه زمانی باید یک نوع خاص نمودار را به دیگری ارحج دانست، میتواند برای شما کمی سخت و حتی دلهره‌آور باشد. اما استفاده از نمودار مناسب در جایگاه خود میتواند به ارائه بهتر اطلاعات کمک شایانی کند.
همیشه خوب است که بدانید نمودارهای مختلف در شرایط مختلف چگونه عمل می‌کنند و نقاط قوت و ضعف آنها را قبل از طراحی چیدمان داشبورد خود درک کنید. به عبارتی با کاربرد انواع نمودارها در داشبورد آشنایی کافی داشته باشید تا بتوانید داشبورد تجاری مناسبی را در اختیار مشتری بگذارید.
در اینجا با کاربرد انواه مختلف نمودار در داشبورد آشنا شوید:
نمودارهای خطی
نمودارهای خطی روش خوبی برای تجسم داده های مداوم هستند. یک مثال خوب از یک نمودار خط می تواند دما در یک دوره 12 ماهه برای یک شهر باشد. نمودارهای خطی عمدتاً برای ردیابی داده ها در بازه های زمانی مختلف استفاده می‌شوند. اما خب ممکن است برای نشان دادن روند رشد یک کودک در بازه‌های سنی مختلف هم استفاده شوند.
نمودار میله‌ای یا ستونی یا Bar Chart
نمودارهای میله‌ای در درجه اول برای دیدن مقادیر مختلف از هر چیزی در گروه‌ها یا دسته‌های مختلف استفاده می‌شوند.
به عبارتی این نمودارها کاربران را قادر می‌سازند تا به سرعت بتوانند مقایسه بین موارد مرتبط را انجام دهند.
یک مثال خوب برای کاربرد نمودار میله‌ای میتواند طراحی یک نمودار میله‌ای برای مقایسه تعداد تماس‌هایی هست که یک تیم پشتیبانی در یک روز داشته است.
نمودار دایره‌ای یا Pie Chart
کاربرد نمودارها در داشبورد نشان می‌دهد که نمودارهای دایره‌ای زمانی که شما صرفاً نیاز به یک نمایش تصویری از مقایسه بخش‌های جز به کل دارید، پیشنهاد خوبی تلقی می‌شود.
طراحی نمودار دایره‌ای باعث می‌شود تا بتوانید آماری مانند جمعیت کشورها بر اساس جنسیت را به صورت درصدی مقایسه کنید.
با این حال، از آنجا که کاربران به طور کلی در تعیین مقادیر بصری در نمودار Pie مشکل دارند، بهترین کار این است که وقتی بیش از چند مورد قرار است با یکدیگر مقایسه شوند، دوباره به سراغ نمودار میله‌ای بروید.
نمودار Sparkline
Sparkline ها نمودارهای خطی پشتیبانی‌‌کننده‌ای هستند که برای افزودن جزئیات روند اصلی به مقدار فعلی، طراحی شده اند. آنها گزینه خوبی برای افزودن موارد جدید به هدف اصلی نمودار هستند.
به عنوان مثال، ممکن است یک بازدید‌کننده فعلی وب سایت در طول روز در کنار نمودار اسپارک لاین Sparkline شما نمایش داده شود تا نشانه ای از روند کلی را در اختیار کاربر قرار دهد.
نمودار Gauge
گیج‌ها نمودارهای دو منظوره‌ای هستند که اغلب مقدار مورد نیاز را به صورت نمایش بصری و با استفاده از مقیاس از پیش تعیین شده‌ای نشان میدهند.
آنها می‌توانند روش خوبی برای تجسم پیشرفت به سمت هدف برای یک دوره خاص مانند جمع آوری صندوق یا هدف فروش باشند. Gaugeها همچنین می‌توانند برای نظارت بر مقدار فعلی موجود در برابر آستانه هم استفاده شوند.
به عنوان مثال ممکن است یک گیج با آستانه‌های قرمز، کهربایی و سبز برای سطوح بهره‌وری فعلی خطوط تولید تنظیم شود.
بهترین استفاده از نمودارها در داشبورد
هدف از یک داشبورد داده، برقراری سریع ارتباط بین اطلاعات مهم بدون صرف وقت و یا نیروی مغزی قابل توجه برای تفسیر آنها است. اما خب طبیعی هست که ویجت‌های فانتزی و یا طرح‌های رنگی شما را منحرف کند و در تلاش برای دستیابی به بسیاری از موارد خسته شوید.
بنابراین در این بخش ما یک مجموعه از بهترین کارهایی که در جهت تولید داشبورد خود میتوانید انجام دهید را لیست میکنیم:
داده ها، معیارها یا KPI های مناسب را انتخاب کنید
البته که رعایت این مورد کاملاً ناخودآگاه و طبیعی هست اما برخی از طراحان اغلب معیارهایی را برای نمودار داشبورد خود انتخاب می‌کنند که شاید در ظاهر جالب و زیبا باشد اما در باطن توجهی به نظر و هدف مخاطب در آنها نشده است.
بنابراین شما باید قبل از انتخاب مقیاس داده ها، پارامترهایی اعم از این که چه کسی، چرا و در چه زمانی قرار هست نمودارهای داشبورد را ببیند را در نظر بگیرید.
سیر منطقی داده ها را رعایت کنید
داشبورد باید کاربر را از طریق پیشرفت طبیعی هدایت کند. بنابراین هنگام طراحی داشبورد، نمودارهای خود را به عنوان فصل‌های یک کتاب در نظر بگیرید، داده های خود را به طور منطقی گروه‌بندی کنید و سعی کنید نمودارها را به نحوی مانند یک داستان به هم مرتبط و متصل کنید.
در صورت رعایت این اصول توانسته اید کاربرد انواع نمودار در داشبورد را به نحو احسن برای مخاطبان خود به نمایش بگذارید.
رنگ ها و سبک ها را ساده نگه دارید
این کار همیشه وسوسه کننده است که در طراحی یک نمودار یا گراف خلاقیت نابفه درون تان را افسار گسیخته رها کنید. در برابر تمایل به باز کردن پالت رنگ موثر روی روان افراد مقاومت کنید و به رنگهای مضمونی در نمودارها بچسبید.
علاوه بر این نمودارهای سه بعدی، اگرچه از نظر زیبایی پسندیده هستند، اما از نظر مفهومی می‌توانند گمراه کننده باشند زیرا مخدوش کردن و ناواضح کردن محور، ارزیابی دقیق و ایجاد ارتباط بین داده ها را بسیار دشوارتر می‌کنند.
زیاد از حد از نمودارها استفاده نکنید
فقط به این دلیل که با کاربرد نمودارها در داشبورد آشنا هستید و میتوانید از آنها استفاده کنید، نباید تمام آمار و اطلاعات و داده ها را در تعداد زیادی نمودار خلاصه کنید.
در عوض سعی کنید تمرکز نمودارها را در یک موضوع خاص حفظ کنید. اگر داشبورد شما مربوط به داشبورد تجاری فروش است، پس نمودارها را روی موضوع فروش تمرکز بدهید.
بدانید که استفاده از حداقل نمودارهای مورد نیاز، قطعا به پیشرفت داشبورد شما کمک می‌کند و توسط مخاطبان مورد نظر شما هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منتظر نظرات و سوالات شما در زمینه کاربرد نمودارها در داشبورد هستیم.
